Kompanzasyon ve Gerekliliği Nedir?
Kompanzasyon ver gerekliliği her geçen gün artan enerji ihtiyacı ve azalan kaynaklar, verimli iletim, dağıtım ve tüketimin önemini arttırmıştır.
Birçok araştırma daha çevreci enerji kaynakları bulmak konusunda yapılsada daha verimli iletim, dağıtım ve tüketim için yapılmaktadır.
Peki Kompanzasyonun Verime Etkisi Nedir?
Üretilen elektrik enerjisi aktif ve reaktif akım adı altında son alıcıya kadar iletilir. Görünür iş yapmayan motorlarda ve sargılı elektrik makinalarında manyetik alan meydana getirmeye yarayan reaktif akım iletim hatlarında, trafolarda, şalt tesislerinde, kablolarda gereksiz kayıplar meydana getirir.
Üretilen reaktif akım santrallerden karşılanmak yerine alıcıya en yakın yerden kandansatör veya şönt reaktörler ile karşılanırsa gereksiz yatırım maliyetleri yapılmamış olur
Aynı trafodan ve iletim hattından kompanzasyon yapılarak daha fazla aktif enerji taşınabilir. Buda kapasiteyi dolayısı ile verimi arttırır.
Kompanzasyon yüke bağlı olarak, yaklaşık %15 ile 20 kapasite artışı sağlar.
Kompanzasyonun Yararları
- İletkenler daha az akım taşıyacağından ince kesit seçilir.
- Alternatör ve transformatörlere binen yük azalır.
- Dağıtım hatlarındaki kayıplar ve gerilim düşümü azalır.
- Kumanda, kontrol ve koruma elemanları daha küçük değerlerde seçilir.
Kısaca kompanzasyon yaparak aktif olarak iş yapmayan akımın sistemde dolaşmasını engelleyerek gereksiz yapılacak maliyetleri düşürürüz.
NOT: Reaktif enerjiye alternatif akımda ihtiyaç duylur. Dolayısıyla doğru akımda reaktif enerjiden bahsedilemez ve kompanzasyon yapılmaz.
Güç Üçgeni
Yazının başında aktif güç ,reaktif güç kelimeleri birde görünür güç var peki nedir bunlar nasıl bulacağız bu güçleri.
Aktif güç asıl iş yapan enerji dir birimi Watt ‘tır
P: Aktif Güç
U: Gerilim
I: Akım
φ:Gerilim ile akım arasındaki faz farkı
Cosφ: Aktif güç çarpanı
1 Fazlı Sistemde
P= U.I.Cosφ birmi (W)
3 Fazlı Sistemde
P=1,73.U.I.Cosφ birmi (W)
Reaktif güç görünürde iş yapmayan ama önemi büyük güç birimidir. Motorlarda, trafolarda sargılı cihazlarda manyetik alanın oluşmasını sağlar. Birimi Var(Volt Amper Reaktif) dır.
Q=1,73.U.I.Sinφ birimi (Var)
Q: Reaktif Güç
U: Gerilim
I: Akım
φ:Gerilim ile akım arasındaki faz farkı
Sinφ: Reaktif güç çarpanı
Görünür güç aktif güç ile reaktif gücün birleşiminden oluşur.Bir çok bobinli cihazın üzerinde gücü görünür güç olarak yani VA (Volt Amper) cinsinden yazar.
S=√(P2 + Q2)
S: Görünür Güç
P: Aktif Güç
Q: Reaktif Güç
Örnek bir hesaplama yaparak daha net anlaşılacağını düşünüyorum.
Gerilim:220 volt
Akım: 20 Amper
Cos φ=0,8 olan motorun aktif reaktif ve görünür güçlerini bulalım.
Aktif Güç Hesabı
P=U.I.Cosφ ‘den
P=220.20.0,8=3520W tır.
Reaktif Güç Hesabı
Trigonometri cetvelinden 0,8 değerinin açısal değerini bulup o açısal değerin sinüs değerini buluyoruz.
Cos φ=0,8 ise φ=36,8o
Sin 36,8o ise 0,6 ya eşittir
Q=U.I.Sin φ‘den
Q=220.20.0,6=2640 Var dır.
Görünür Güç Hesabı
S=√(P2 + Q2) formülünden
S=√35202+26402
S=√12390400+6969600
S=√19360000
S=4400 VA dir.
Bir Cevap Yazın