Transformatörlerde primer (birincil) ve sekonder (ikincil) sargılarında kullanılan bağlama şekilleri;
— Yıldız
— Üçgen
— Zigzag

bağlama şekilleridir. Bu yazıda bu üç bağlama şekli hakkında bilgi verilip, bu bağlantı şekillerine göre gerilim ve akım değerleri belirtilecektir.

–Yıldız Bağlama

Yıldız bağlama transformatör sargılarının yukarıdaki şekildeki gibi bağlanmasına denir. Bu şekilde bağlanan transformatör sargılarının nötr noktası bulunmaktadır. Fazlar arasında 120 derecelik faz farkı bulunmaktadır. Bu nedenle nötr noktasının toprağa göre potansiyeli sıfırdır. Bu şekilde bağlanan transformatörlerde fazlar arası gerilim ile faz-nötr gerilim değerleri farklıdır. V_fa faz arası gerilimi, V_fn faz nötr gerilimini gösterirse;

V_fa=√3.V_fn olur.

Yıldız bağlama şeklinde enerji hattından geçen akım faz sargılarından da geçeceği için hat akımı ve faz akımı birbirine eşit olacaktır. (I_faz=I_hat)

Yıldız bağlama daha çok dağıtım transformatörlerinin sekonder (ikincil) sargılarında görülür. Dağıtım hatlarında nötr hattına gereksinim olduğundan dolayı yıldız bağlantıda oluşan nötr noktası nötr hattı olarak kullanılır.

–Üçgen Bağlama

Transformatörlerin yukarıdaki şekildeki gibi bağlanmasına üçgen bağlama denir. Yıldız bağlamada üçgen bağlamada olduğu gibi nötr noktası yoktur ve faz gerilimleri ile faz arası gerilimler birbirine eşittir. (V_f=V_fa)

Üçgen bağlamada hat akımı ve faz akımı arasında farklılık bulunmaktadır. Bu faklılık;

I_hat=√3.I_faz olarak verilir.

Üçgen bağlı ve yıldız bağlı eşit güçlü transformatörler karşılaştırıldığında yıldız bağlı transformatörde sarım sayısının daha az iletken kesitinin daha büyük, üçgen bağlı transformatörde ise sarım sayısının daha fazla iletken kesitini daha küçük olduğu görülür. Bunun nedeni üçgen bağlı transformatörde faz akımının hat akımında küçük olmasıdır. Fakat transformatörlerin güçleri eşit olduğundan sargılarda kullanılan bakır miktarları eşittir.

— Zigzag Bağlama

Zigzag bağlama sadece transformatörlerin sekonder sargılarında kullanılır. Dağıtım hatlarına bağlı bir fazlı yükerin transformatörün fazlarının eşit yüklenmemesi dengesiz çalışmaya neden olduğu için transformatörler zigzag bağlama yöntemi ile dengeli yüklenmeye çalışılır.

Aşağıdaki şekildeki gibi bağlanan zigzag bağlı transformatörün sekonder sargıları ikiye ayrılarak bu bağlama gerçekleşir. Mesela R fazının N sarım olan sargıları ikiye ayrılarak N/2 sarım sayılı sargılar aşağıdaki gibi bağlanmışlardır.

Şekilde görüldüğü gibi zigzag bağlantıda ikiye bölünen faz sargıları seri olarak diğer sargılara bağlanmıştır. Mesela R fazının sargısının yarısı T fazının sargısının yarısına seri bağlanmıştır. Bu şekilde transformatörün fazlarının dengesiz yüklenmesi engellenmeye çalışılmıştır. Çünkü R fazının çok fazla yüklenmesi durumunda R fazının sargısından geçen akım diğer fazların sargılarının yarısından da geçerek diğer faz sargılarını da yükleyecektir.