Deşarj Lambaları
Deşarj Lambaları içine gaz doldurulan bir cam tüpün iki ucunda bulunan elektrotlara gerilim uygulanması ile gerçeklerşen boşalmalardan ışık üretilmesi esası ile çalışır. Gazlar genel olarak yalıtkandırlar; fakat enerji verilip serbest elektronlar üretilirse iletken olurlar. Gazın iletkenliği verilen gücün büyüklüğüne, gazın cinsine, basıncına, kabın ve elektrotların geometrik boyutlarına bağlıdır. Cam tüpün iki ucu arasındaki elektrotlara gerilim uygulanmasıyla oluşan elektrik alanın etkisi altında serbest elektronlar anoda doğru hızla hareket ederler ve bu sırada gaz atomları ile çarpışırlar.
Deşarj lambaları hem doğru gerilim ile hem de alternatif gerilim ile çalışırlar. Tüpe uygulanan gerilim ile gazda boşalma oluşur ve ani bir akım çekilir çekilen bu akımın sınırlandırılması gerekir. Bu nedenle deşarj lambasının önüne akım sınırlandırıcı araçlar konulur.
Alternatif gerilimde deşarj lambasının önünde akım sınırlandırmak için omik bir direnç konulduğunda deşarj lambasının akım ve gerilim grafikleri aşağıdaki gibi olur.
Omik dirençli akım sınırlandırıcılı deşarj tüpüne alternatif gerilim uygulanınca yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi t1 anına kadar gerilim şebeke gerilimini takip eder. t1 anında tüp tutuşur ve boşalma olur. Bu noktada lamba gerilimi şebeke geriliminin altına düşerken lambadan da akım akar. t1 süresinden t2 süresine kadar akım akarken t2 süresinden sonra lamba gerilimi şebeke gerilimi ile tekrar eşitlenir. Aynı şekilde bir sonraki yarı periyotta da lambanın yanması gerçekleşir. Lambanın tutuşma anı gerilimin başlangıcından t1 süre sonra gerçekleşmektedir. Şebeke gerilimi ile akım arasında bir faz farkı oluşmaktadır. Alçak basınçlı lambalarda bu faz farkı 15o‘dir. Yüksek basınçlı lambalarda ise faz farkı daha azdır.
Deşarj tüpüne akım sınırlandırmak için bir balast bağlanır ve alternatif gerilim uygulanırsa akım ve gerilim grafikleri aşağıdaki gibi olur.
Balast bağlandığında akım ve gerilim eğrilerinin başlangıç noktaları arasındaki faz farkı oldukça küçülmüştür. Fakat balast şebeke gerilimi ile akımı arasında önemli bir faz farkına neden olur.
Bir Cevap Yazın