Elektrik tesislerinde elektrik dağıtım şebekeleri topraklama sistemlerine göre TT, IT ve TN olmak üzere üç farklı gruba ayrılmıştır. Bu sistemlerden TN sistemi kendi arasında TN-C, TN-S ve TN-C-S olmak üzere üçe ayrılır. Elektrik iç tesisat yönetmeliğinde özellikleri belirtilen bu sistemlerin isimlendirilmesi için kullanılan iki harfli sembollerde ilk harf akım kaynağının yani kaynak besleme topraklamasını belirtir. İkinci harf ise sisteme beğlı cihazın metal kılıfının durumunu belirtir.

İlk harf T ise; kaynağın bir noktası (yıldız bağlı trafolar için yıldız noktası) toprağa bağlanmıştır. İlk harf I ise; kaynağın tüm aktif kısımları (yıldız bağlı trafolar için yıldız noktası) yalıtılmış veya bir empedans üzerinden toprağa bağlanmıştır.

İkinci harf T ise; kaynağın topraklanmış olmasına bağlı olmadan cihaz doğrudan topraklanmıştır. İkinci harf N ise cihaz işletme topraklamasına bağlanmıştır.

TN sistemlerinde sona eklenen S harfinin anlamı koruma iletkeni (PE) ve nötr iletkeninin (N) birbirinden ayrılmış olmasıdır. C harfinin anlamı ise bu iki iletkenin birleştirilmiş olmasıdır.

Şimdi bu sistemleri şekilleriyle beraber detaylı olarak inceleyelim

TT Şebeke Sistemi

Bu sistemde kaynağın bir noktası (yıldız bağlı trafolarda yıldız noktası) topraklanır. Yıldız bağlı trafolarda yıldız noktası aynı zamanda nötür noktasıdır. Kaynağın toprağa bağlanması işletme topraklamasıdır. Bu sistemde kaynaktan cihaza veya tesise gelen bir toprak hattı (PE) yoktur.

Yukarıdaki resimde görüdüğü gibi İşletme Topraklaması kaynakta bulunmaktadır ve cihazın metal gövdesi tesisteki koruma topraklamasına bağlanmıştır. Bu sistemde nötr hattının korumayla her hangi bir ilgisi yoktur, koruma amacıyla kullanılamaz.

IT Şebeke Sistemi

IT Sistemde kaynak toprağa bir empedans üzerinden (direnç veya bobin) bağlanmıştır. Aşağıdaki görselde IT sistemininin şeması görülmektedir.

IT tipi şebekelerde bağlı bütün cihazların gövdeleri, binaların varsa temas edilebilen bütün parçaları koruma topraklamasına bağlanmalıdır.

TN Şebeke Sistemi

TN şebeke sistemi koruma iletkeninin düzenleme şekline göre üçe ayrılır.

TN-C Sistem

Bu şebeke sisteminde toprak iletkeni (PE) ve nötr iletkeni (N) bütün şebeke boyunca birleştirilip tek hat (PEN) olarak çekilir. Cihazların metal gövdeleri PEN hattına bağlanırlar. PEN hattı gerilim kaynağında (yıldız bağlı trafolarda yıldız noktasında) toprağa bağlıdır. Ayrıca her hangi bir hata durumunda PEN hattının toprağa olan potansiyelinin yükselmemesi için PEN hattı farklı yerlerden de topraklanır.

TN-S Sistem

TN-S siteminde TN-C sisteminden ayrı olarak gerilim kaynağında toprağa bağlı olan toprak iletkeni (PE) ve nötr iletkeni (N) bütün şebeke boyunca ayrı ayrı çekilmişlerdir ve toprak iletkeni ayrıca tesis içerisinde toprak noktalarına bağlanabilir. Kullanılan cihazların metal gövdeleri de PE iletkenine bağlıdır.

TN-C-S Sistem

TN-C-S Sistemde kaynaktan gelen hat TN-C sistemindeki gibi nötr ve toprak hattı beraber gelir. Hattın bir noktasında nötr hattı ve PE hattı birbirinden ayrılır.