Endüktif Yüklü AC Devrede Akım ve Gerilim
Endüktif yük endüktans yani bobin devre elemanlarıdır. AC gerilim kaynağına bağlanan endüktif yüklerde akım ve gerilim dalga şekilleri omik yüklere göre farklıdır. Omik yüklerde akım ve gerilim dalga şekilleri için Omik (Direnç) Yüklü AC Devede Akım ve Gerilim başlıklı yazıya başvurabilirsiniz.
Omik yüklerde akım ve gerilim aynı anda artıp aynı anda azalıyordu. Fakat endüktif yüklerde endüktansın yapısından dolayı gerilim artarken akım azalır, gerilim azalırken akım artar. Bu da akım ve gerilim arasında bir faz farkına neden olur. Aşağıdaki endüktif yüklü devreyi inceleyelim.
Yukarıdaki devrede AC gerilim kaynağı ve bu kaynağa anahtarla bağlı L endüktansı görülmektedir. Gerilim kaynağı V(t)=Vmaxsin(wt) fonksiyonu ile ifade edilir. L endüktansının birimi Henry’dir ve H ile gösterilir. Devredeki anahtar kapatıldığın endüktans üzerinden bir akım akmaya başlar. Bu akım 0’dan başlayarak yükselir ve maksimum noktaya geldiği anda gerilim 0’dadır. Gerilim 0’dan eksi yönde artmaya başladığında bu sefer akım da maksimum değerden sıfıra doğru azalmaya başlar. Aşağıdaki akım ve gerilim grafiklerinde bu anlatılanlar daha iyi görülebilir.
Yukarıdaki dalga şekillerinden de görülebileceği gibi L endüktansının üzerindeki akım ve gerilimi arasında 90o faz farkı vardır. Bu 90o‘lik faz farkı saf endüktif yükler için geçerlidir. Eğer devrede endüktif, omik veya kapasitif yükler beraber varsa bu faz farkı azalır.
Akım ve gerilim arasındaki bu faz farkı aynı zamanda fazör diyagramında da aşağıdaki gibi gösterilir.
Yukarıdaki dalga şekillerinde görülebildiği gibi L endüktansının akımı IL=Imaxsin(wt), gerilimi VL=Vmaxsin(wt+90o) fonksiyonları ile gösterilir. Bu fonksiyonlardan da görülebileceği gibi endüktif yüklerde gerilim akımdan 90o daha öndedir.
Bir Cevap Yazın